Month: Ապրիլի 2023

1.Լրացրեք նախադասությունները` ընդգծված գոյականներին տալով ներքևի ածականներից որևէ մեկը:

Աղջիկ անհանգիստ շուրջն էր նայում:

փոքրամարմին

Ձիավորները սրարշավ հասան մի դաշտավայր:

կանաչապատ
Երջանկությունը պատել էր պատանու սիրտը:

անսպառ

Ամբոխը հոծ խմբերով մոտեցավ կալվածատիրոջ տանը:

գազազած

Ճամփորդները հասան մի անտառ և սպասեցին իրենց ուղեկցին:

ստվերախիտ

Ընկերները փոքրիկ առիթով վիճել էին և բաժանվել իրարից:

վաղեմի

Վաղեմի, գազազած, կանաչապատ, անսպառ, փոքրամարմին,ստվերախիտ:

2. Դուրս գրել բոլոր ածականները:

Առավոտյան պայծառ արևը շողում էր կապտավուն երկնքում: Սառնորակ ու մաքուր օդում տարածվել էր երփներանգ ծաղիկների արբեցնող բույրը: Անահիտը հագավ վարդագույն վերնաշապիկը, դրեց ճերմակ գլխարկը ու երջանիկ ժպիտով դուրս նայեց կիսաբաց լուսամուտից: Շուրջբոլորը սավառնում էին թռչունները գարնան հիասքանչ ու թարմեցնող օրով խենթացած:

3.Հետևյալ գոյականներից ստացեք ածականներ և գրեք, թե ինչ փոփոխություն կատարեցիք բառերի հետ:

Հնացաց, մեծացաց, լավացաց, երջանկացաց, հնչեղ, ագահացաց, ստորացաց, հաջողակ, լայնացաց, երկարացաց:

Ջանի Ռոդարի

Կար-չկար մի Ներոնիա քաղաք կար: Այնտեղ բոլորը պարտադիր պիտի քիթը սև ներկեին, թե չէ բանտ կնստեին, իսկ եթե ևս մեկ անգամ սպիտակ քիթ ունենային, ապա ցմահ բանտ կնստեին: Մի օտարական գնում է հյուրանոց և հարցնում, թե արդյոք կանաչ ներկ ունեն: Հյուրանոցի տերը պատասխանում է, որ եթե նա օտարական է պետք է քիթը սև ներկի: Օտարականը դուրս է գալիս այդ հյուրանոցից: Այնտեղ նրան հանդիպում է ոստիկանը, որն ուզում էր բանտ նստեցնել օտարականին, բայց այդ պահին անձրև եկավ, և բոլորի քթերը սպիտակ դարձան: Օտարականն ասաց, որ ոստիկանի քիթն էլ է սպիտակել: Ժողովորդը որոշում է ամբոխով գնալ թագավորի մոտ և պահանջել, որ այդ օրենքը հանվի: Թագավորը համաձայնում է, և այսուհետ Ներոնիա կղզում մարդիկ սպիտակ քթերով են ապրում:

Կար-չկար, մի մուկ կար, որը կատուներ էր ուտում: Այս մուկը գնում է մյուս մկների մոտ, ասում է, որ կատուներ է կերել, նրանք՝ հարցնում են՝ ինչ համի է: Մուկը պատասխանում է, որ թղթի ու թանաքի համ է գալիս: Մուկը ասում է, որ շուն էլ է կերել, փիղ էլ է կերել, նույնիսկ ռնգեղջյուր է կերել և բոլորն էլ թղթի ու թանաքի համ են ունեցել: Հետո տոնածառի տակից կատուն թռնում, բռնում է այդ մկանը, իսկ մնացած մկները փախչում են: Այդ կատուն որոշում է մի քիչ խաղալ մկան հետ, բայց մի ակնթարթ նայում է սարդին, և մուկն արագ փախչում է: Իրականում այդ մուկը գրադարանում էր աշխատում և գրքի վրա նկարած շուն ու կատու էր ուտում:

Дельфины
Существует много легенд о сообразительности дельфинов, об их общительности. Вы слышали рассказы о жизни дельфинов, об их любви к людям? Наблюдения учёных показали, что дельфины легко поддаются приручению и дрессировке. Своё доверие они доказывают даже в неволе. Они охотно берут пищу из рук человека, обучаются игре в мяч, прыгают через обруч. Дельфины — дружный народ. С нежностью они заботятся о своём друге. Дельфины не думают об опасности и мчатся на помощь друг другу, когда случается беда.

Как дельфины заботятся друг о друге?

Очень хорошо. С нежностью они заботятся о своём друге. Дельфины не думают об опасности и мчатся на помощь друг другу, когда случается беда.

Это мой брат Игорь. Я говорю о своём брате.
Это твой брат Борис. Ты говоришь о своём брате.
Это её брат Саша. Она говорит о своём брате.
Это его брат Виктор. Он говорит о своём брате.
Это наш брат Юра. Мы говорим о своём брате.
Это ваш брат Борис. Вы говорите о своём брате.
Это их брат Сергей. Они говорят о своём брате.
Я жду своего брата, свою сестру и своих родителей.
Он (она) ждёт своего брата, свою сестру и своих родителей.

кого? — себя
кому? — себе
кого? — себя
кем? — собой
о ком? — о себе

Вставь в предложения вместо точек себя в нужной форме.
Больной пришёл в себя и попросил пить.
Она видит себя в зеркале.
Андрей купил себе новую книгу.
Вы заказали себе билеты в театр?
Я положил портфель около себя.
Медведь посмотрел вокруг себя.

Чей это карандаш? — мой, твой, его, её
Чья это ручка? — моя, твоя, его, её
Чьё это перо? — моё, твоё, его, её
Чьи это тетради? — мои, твои, их, наши

Отгадай загадку, назови нужное слово.
Ты стоишь — и он стоит.
Ты спешишь — и он спешит.
И тогда мелькают спицы,
Как в руках у кружевницы.
По тропинке и с откоса
Шелестят его колёса.
Я объеду целый свет
На тебе, велосипед!

Ջանի Ռոդարի

Մի օր կապիկները որոշում են ճամփորդել ճամփորդում են ճամփորդում են տեսնում են փիղը և առյուծի վանդակը. ասում են

— Էս ինչ հետաքրքիր է աշխարը ինչ նոր բաներ ես իմանում ճամփորդելով:

Ճամփորդում ճամփորդում են տեսնում փիղն ու առյուծի վանդակը. ասում են

— Էս տարօրինակ է աշխարը ինչ նոր բաներ ես իմանում ճամփորդելով:

Ճամփորդում ճամփորդում են տեսնում են փիղն ու առյուծի վանդակը. ասում են

— Էս ինչ ձանձրալի է աշխարհը միշտ նույն բաներն ես տեսնում ճանափարորդելն էլ ոչ մի բանի պետք չէ: Նրանք այդպես էլ ճանափարորդեցին ճանափարորդեցին, բայց նրանք պտտվում էին վանդակում և այդպես էլ ոչմի տեղ չէին հասնում:

  Դավթի կյանքը գրեթե հրաշալի էր. նա իրենց բակում շատ ընկերներ ուներ, որոնց հետ ամեն օր,  դասերից հետո, գնում էր գնդակ խաղալու: Միայն թե Դավիթը մի մեծ խնդիր ուներ. դա նրա փոքր քույրն էր` Լիլին: Լիլին ոչ մի կերպ չէր կարողանում հասկանալ, որ Դավթին ու նրա ընկերներին բոլորովին դուր չի գալիս, որ ինքը միշտ նրանց հետ (լինել): Հենց տղաները դուրս էին գալիս բակ, Լիլին իր փոքրիկ ոտիկներով վազում էր նրանց մոտ և ուրախ-ուրախ ցատկոտելով` ասում.

  — Ես եկա˜…

  Բոլորը հոգոց էին հանում: Իրականում աղջիկը առանձնապես նեղություն չէր տալիս նրանց. շատախոս չէր, չէր նվնվում, չէր խառնվում նրանց խաղերին: Ճիշտն ասած, շատ բան չէր էլ կարող անել: Այնքան փոքրիկ էր, որ ո´չ կարող էր գնդակ խաղալ, ո´չ ծառերը մագլցել. միայն իր սև աչիկներով լուրջ նայում էր տղաներին, և ուր նրանք գնում էին, ինքն էլ նրանց հետևից գնում էր:

  Դավիթը փորձում էր մորը համոզել որ Լիլիին թույլ չտա իրենց հետևից գալ:

  — Ինչո՞ւ պիտի իմ քույրը միշտ մեզ հետ լինի,- հարցնում էր նա,- ինչո՞ւ Արմենի քույրը չի գալիս, Հակոբի քույրը չի գալիս:

  Մայրը ծիծաղում էր.

  — Արմենի քույրը ընդամենը վեց ամսական է, Հակոբը ընդհանրապես քույր չունի… Քո բաղտն այդ հարցում չի բերել:

  Մի օր Դավիթը ուզում էր տղաների հետ գնդակ խաղալ: Սկզբում նրանք մի ծանր գնդակ ունեին: Բայց մի անգամ այդ գնդակը Սարգիս քեռու պատուհանը կոտրեց: Ի˜նչ պատմության մեջ ընկան: Գնդակն էլ այլևս հետ չստացան: Հիմա արդեն թեթև գնդակով էին խաղում: Այդ օրը տղաները դեռ նոր էին դուրս եկել, երբ Լիլին սովորականի պես վազեց նրանց մոտ ու ասաց.

  — Ես եկա˜…

  Տղաները, ինչպես միշտ, ձևացրին, թե նրան չեն նկատում: Նրանք սկսեցին խաղալ: Տղաներից մեկը այնպես ուժգին հարվածեց գնդակին, որ այն այս անգամ էլ (ընկնել) Սարգիս քեռու բակը: Նրանք վազելով մոտեցան ցանկապատին և տեսան գնդակը խոտերի մեջ` այնքան հեռու, որ ձեռք չէր հասնի: Հակոբը փորձեց անցնել ցանկապատի ճաղերի արանքով, բայց չկարողացավ:

  — Ես չեմ կարող անցնել,- հուսահատ ասաց նա,- ցանկապատը շատ խիտ է: Եվ մեզանից ոչ մեկը չի կարող:

  Իրավիճակն անելանելի էր բոլորից շատ Դավիթն էր տխրել:

  — Այս ամենը Լիլիի պատճառով եղավ,- ասաց նա,- Տիգրանը այդքան ուժեղ խփեց գնդակին, որովհետև Լիլիի վրա էր բարկացել:

  — Մի նայե´ք Լիլիին, տեսեք, թե նա ինչ փոքրիկ է,- ասաց Արմենը, — Լիլի´, այստե´ղ արի:

  Լիլին վազելով եկավ.

  — Ես եկա˜…

  Հեշտությամբ մտնելով ճաղերի արանքից` Լիլին դուրս բերեց գնդակը ու հանձնեց հիացած տղաներին: Դավիթը հպարտությամբ նայում էր նրան, հետո ասաց.

  — Ես քեզ գնդակ խաղալ կսովորեցնեմ):

     1.Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝                  

         լրացնելով բաց թողած տառերը:
       

2.Ի՞նչ է նշանակում մագլցել  բառը:

  ա/արագ վազել

  բ/ծառեր տնկել

  գ/ճյուղերը կոտրել

  դ/բռնելով բարձրանալ

       3.Դուրս  գրիր  տեքստում  ընդգծված  բառերը ̀  դիմացը  գրելով  դրանց  հոմանիշները:

Հրաշալի-սքանչելի
ցատկոտել-թռչկոտել
ուժգին-ուժեղ
բարկանալ-ջղայնանալ

       4.Տրված  բառերից  որի՞  դիմաց  է սխալ  նշված  նրա  տեսակը.

         ա/ պատմություն  —  ածանցավոր

          բ/ շատախոս – բարդ

          գ/ սովորական —  ածանցավոր

          դ/ փոքրիկ – պարզ-ածանցավոր

      5.Տրված բառերից  յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե այն ի՞նչ խոսքի մաս է: Ո՞ր

տարբերակում է սխալ նշված:

ա/իրավիճակ – ածական-գոյական

       բ/պատուհան – գոյական

       գ/որ – շաղկապ

        դ/բարի- ածական

       6.Տեքստից  դուրս  գրիր եզակի  թվով  գործածված  չորս  գոյական:

7. Տեքստից  դու´րս գրիր փակագծերի  մեջ  դրված բայերը նախադասություններով և  բայերը համապատասխանեցրու´ տեքստին.

8.Ո՞րն է տրված նախադասության ենթական.

          Բայց մի անգամ այդ գնդակը Սարգիս քեռու պատուհանը կոտրեց:

ա/գնդակը

բ/Սարգիս

գ/քեռու

դ/պատուհանը

       9.Վերականգնի´ր «քանդված» առած-ասացվածքները:

Գիտունի հետ քար քաշիր,              անգետի հետ փլավ մի կեր:

Լեզուն չլիներ, ագռավները աչքերը կհանեին:

Անձրևն ինչ կանի քարին, խրատն ինչ կանի չարին:

Մինչև ճիշտը գա, սուտը աշխարհը կքանդի:

10.Տեքստում ընդգծված նախադասության մեջ դի՛ր բաց թողած կետադրական նշանը:
Դավիթը փորձում էր մորը համոզել, որ Լիլիին թույլ չտա իրենց հետևից գալ:

 11.Տեքստում Լիլիին նկարագրող արտահայտությունները գտի՛ր:
Նա փոքր է, ունի փոքրիկ ոտքեր և ունի սև աչքեր:

 12.Ո՞րն էր Դավթի հիմնական խնդիրը.

ա/հարևանը գնդակը հետ չէր տալիս:

բ/քույրն ամեն տեղ ուզում էր նրա հետ գնալ:

գ/ընկերը կորցրել էր Դավթի միակ գնդակը:

դ/մայրը բարկանում էր, երբ ինքը քրոջ հետ կոպիտ էր վարվում:

        13. Ուշադի՛ր կարդա տեքստի երկխոսությունները և պատասխանի՛ր տրված հարցերին.

            ա.Ի՞նչ է պատասխանում մայրը տղայի հարցին.

1. Նրա ընկերներից ոչ մեկը քույր չունի:
2. Ընկերների մայրերը աղջիկներին թույլ չեն տալիս բակ դուրս գալ:
3. Նրանցից մեկը քույր չունի, իսկ մյուսինը դեռ շատ փոքր է:
4. Լիլին իրենց բոլորովին չի խանգարում, չի նվնվում:

            բ.  Ըստ Դավթի՝ ինչո՞վ էր մեղավոր Լիլին, որ գնդակը հարևանի բակն էր ընկել:

                 Տեքստից   ճիշտ պատասխանը դու՛րս գրիր:

— Այս ամենը Լիլիի պատճառով եղավ,- ասաց նա,- Տիգրանը այդքան ուժեղ խփեց գնդակին, որովհետև Լիլիի վրա էր բարկացել:

             14.Ինչո՞վ օգնեց փոքրիկ աղջիկը տղաներին:
Լիլին օգնեց տղաներին գնդակը դուրս հանել, որովհետև նա փոքրեր և ներս մտավ ճաղերից, գնդակնել հանեց:

            15. Ինչի՞ց ես  իմանում, որ եղբոր վերաբերմունքը Լիլիի  նկատմամբ փոխվեց:
Դավիթը իր վերաբերմունքը փոխեց, որովհետև Լիլին նրանց գնդակը հանեց:

Прочитай текст и ответь на вопросы.
Черепаха
Странный след на песке — словно проехал игрушечный грузовик. Это след черепахи. Черепаха выползла из норы и пошла щипать свежую травку. Ползёт черепаха дальше. Навстречу ей бежит белый заяц.

Этот зверь не страшен черепахе. Потом встретила черепаха маленького суслика. Но и этот зверь не может испугать черепаху. Но вот над собой услышала черепаха крик орла. Это самый страшный враг черепахи. Черепаха быстро спрятала ноги и голову.
Орёл захватил когтями черепаху, взлетел высоко и понёс её далеко к скале. Вдруг к нему бросился
другой орёл и стал отнимать добычу. Тут орёл разжал цепкие когти, и черепаха упала вниз в густую
траву. Это было спасение.

1. Расскажи, чей след остался на песке. Кто самый страшный враг черепах? Как спаслась черепаха?

Слова этот (это, эта, эти), тот (та, то, те), такой (такая, такое, такие) — указательные местоимения. Они указывают на предмет, который только что назван или уже известен.

2. Вместо выделенных прилагательных используй указательные местоимения такой, этот или тот.
Образец: Странный след на песке. Такой след сделала черепаха.
Тут росла свежая травка. Она щипала … травку. Вдруг черепаха увидела страшную ящерицу. Но черепаха не испугалась … ящерицы. Навстречу ей бежит белый заяц. … заяц не страшен черепахе. Потом встретила черепаха маленького суслика. Но … суслик не страшен ей.

3. Отгадай загадку.
Нет ног, а хожу,
Нет рта, а скажу,
Когда спать,
Когда вставать,
Когда уроки начинать.

1. Որոշեք՝ ընդգծված բառերը որ հոլովով են դրված:

Նրանք մոտեցան կախարդական ծառին:

Ծառին-տրական

Հայրենիքից հեռու ապրող մարդը միշտ տխուր և միայնակ է:

Հայրենիքից-բացառական     մարդը-ուղղական

Դա մի շքեղ շինություն էր, որը գտնվում էր քաղաքից հեռու բլրի վրա:

Քաղաքից-բացառական         բլրի-սեռական

Մոտենալով կարկաչուն գետակին տղան փայտով ստուգեց խորությունը և զգուշորեն ոտքը մտցրեց ջրի մեջ:

Գետակին-տրական   փայտով-գործիական             ջրի-սեռական

Երկնքի կապույտ անդորրության մեջ երևում էին արևի առաջին շողերը, որոնք ավետում էին պայծառ օր:

Երկնքի-սեռական      արևի-սեռական          շողերը-ուղղական

2. Հոլովեք հետևյալ բառերը՝ քար, քաղաք, սահնակ, մայր, աշուն, գլուխ, բնություն:
Ուղղական-քար, քաղաք, սահնակ, մայր, աշուն, գլուխ, բնություն
Սեռական-քարի, քաղաքի, սահնակի, մոր, աշնան, գլխի, բնության
Տրական-քարին, քաղաքին, սահնակին, մորը, աշնանը, գլխին, բնությանը
Հայցական-քարը, քաղաքը, սահնակը, մորը, աշունը, գլուխը, բնությունը
Բացառական-քարից, քաղաքից, սահնակից, մորից, գլխից, բնությունից
Գործիական-քարով, քաղաքով, սահնակով, մորով, գլխով, բնությունով
Ներգոյական-քարում, քաղաքում, սահնակում, մոր մեջ, գլխում, բնության մեջ

3. Լրացրեք աղյուսակը