Մխիթար սեբաստացի կրթահամալիր Նարեկ Սարգսյան, Միջին դպրոց, 6.5 դասարան

1․ Ի՞նչ թիվ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի ստացվի հավասարություն․

ա) -9 + 8=-1 բ) -3 + (-3) = -6 գ) -8 + (-2) = -10 դ) -18 + 7 = -11
ե) -12 + 2 = -10 զ) -11 + 20 = 9 է) 5 + (-2) = 3 ը) — 5 + (-6) = — 11

2. Ստուգե՛ք հավասարությունը․

ա) -34+21 = 21 + (-34)
-34+21=-13
21+(-34)=-13
բ) 44 — 37 = -37 + 44
44-37=7
-37+44=7
գ) -68 + 30 = 30 + (- 68)
-68+30=-38
30+(-68)=-38
դ) 10 + (-66) = — 66 + 10
10+(-66)=-56
66+10=76

3. Լրացրե՛ք աղյուսակը

Գումարելի	-7	0	12	+78	-12	-415	+78	45	-74	-653	874
Գումարելի	-16	-69	0	-78	-12	741	-985	745	-741	231	-74
Գումար	-23	-69	12	0	-24	326	-907	790	-815	-422	800

4. Գտե՛ք գումարը․

ա) (-11) + (-2) + 6 +5 + (-7) = -9 գ) 22 + (-14) + (-30) + (-15) + 19 = -18
բ) 8 + 14 + (-21) + (-36) +(-1) = -36 դ) (-33) + 25 + (-40) + (-25) + 80 = 7

5. Թիվը ներկայացրե՛ք երկու բացասական գումարելիների գումարի տեսքով․

ա) -30 բ) -25 գ) -62 դ) -50 ե) -38

6. Սուզանավը գտնվում էր ծովի մակերևույթից 200 մ խորության վրա ( — 200 մ )։ Սուզանավը ստիպված եղավ իջնել ծովի հատակը՝ խորասուզվելով ևս 300 մ։ Ի՞նչ խորություն ուներ ծովը սուզանավի գտնված տեղում։

7․ Էլեկտրագնացքը, կայարանից դուրս գալով, նախ մի ուղղությամբ անցել է 35 կմ, ապա հակառակ ուղղությամբ՝ 63 կմ։ Կայարանից ի՞նչ հեռավորության վրա է գտնվում էլեկտրագնացքը։

8․

Լրացուցիչ աշխատանք

Խնդիր

Շենքի բարձրությունը 30 մ է։ Նրա երկարությունը բարձրության 180 %-ն է, իսկ լայնությունը՝ 60 %-ը։ Գտե՛ք շենքի ծավալը։

1․ Բառերը բաժանի՛ր բաղադրիչների և գրի՛ր բառերի տեսակները (ըստ կազմության)․

• դժ+գույն-ածանցավոր
• գույն+ա+վոր-ածանցավոր
• խաղաղ+ություն-ածանցավոր
• ան+կախ+ություն-ածանցավոր
• հանր+ային-ածանցավոր
• չ+կամ-ածանցավոր
• ամպ+ոտ-ածանցավոր
• միտ+ք-ածանցավոր
• գետ+ափնյա-բարդ ածանցավոր բառ
• հորդ+առատ-բարդ բառ

2․ Բաց թողած տեղերում լրացրու գ, կ, ք (անծանոթ բառերը բացատրի՛ր ․ բառարանով)․

Անհոգի, բարք, բարվոքել, բացականչություն, բերանքսիվայր, գլխահակ, գոքնոց, զու?եր. , կարգապահ, հագնել, հեքիաթ, քսուկ, ակցան, երգել, երկարաձիգ, զուգորդել, ընդերք, թագակիր, թաղիք, թանգարան, թանկարժեք, թարգմանիչ, թնջուկ, իգական, ժանիք, լեգեոն, լքտի, ծագել։

3․ Կետերի փոխարեն գրի՛ր նախադասության մտքին համապատասխանող բառ՝ ընտրված ուղղագրական բառարանից:

… լինելու համար անհրաժեշտ է մշտապես կոփել մարմինը:

Նրա … վարդագույն վերնաշապիկ էր ու նորաձև փեշ:

Սիրում է ժամերով … տաք ավազին ու նայել ամպի լողացող պատառիկներին:

Հավաքած բոլոր փաստաթղթերն ու գրությունները դասավորեց …ում, դրեց պահարանի մեջ:

…ի նման մտել է պատյանի մեջ ու ոչինչ լսել չի ուզում:

Լավ լողորդի ու փրկարարի քn … մեր քաղաքից արդեն դուրս է եկել:

Վիրավոր գազանի …ն անտառում դեռ երկար լսվեց:

4․ Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:

Քանդում են հին տները, թաղվում են աղ..սները, խուլ աղմուկով .կնում են գերա..երը: Վիե..ացի մի փ..տավաճառ այ.պիսի իրադար.ությունը երբե. բաց չի թողնում: Նա չն.ին գնով կամ .լ ձրի հավա.ում է կառ..ցի փայտ.. մասերը: Երա.շտական գոր.իքներ պատրաստողները չորացա. փայտը շատ բար.ր են գնահատում: Դրանցից հ..նալի տավիղներ, կի.առներ ու ակորդ.ոններ են սար.վում:

Բարև ձեզ, այսօր ես ձեզ կպատմեմ իմ սիրած եղանակի մասին։ Իմ ամենասիրած եղանակն է ամառը։ Ամառվա ամենա լավ բաներից մեկը դպրոց չգնալն է։ Ամռան ընթացքում նաև իմ ծննունդն է: Ամռանը ամեն ինչ դրսում կարելի է խաղալ, իսկ ձմռանը կամ ցուրտ եղանակներին պետք է մնաս տանը: Ամռանը, քանի որ տաք է մենք չենք հիվանդանում չենք մրսում, մեծերը չեն կարող մեզ ասել․
— Ցուրտ է տաք շորեր հագիր, կհիվանդանաս։
Իմ սիրած եղանակներից է նաև գարունը։ Գարնան սկիզբը շատ գեղեցիկ է, քանի որ բույսերը նոր-նոր են ծաղկում։ Մարտի երկուսին իմ զույք քույրիկների ծննդյան օրն է։ Գարունը ամենացուրտ և ամենատաք եղանակների մեջտեղում է, և այդ պատճառով գարնանը ոչ շոգ է ոչ էլ ցուրտ։ Այսօրվա համար այսքանը, հաջողություն։

1․ Համեմատե՛ք ամբողջ թվերը․

ա) -8 < 7 բ) -9 > -11 գ) 3 > -13 դ) 0 > -4 ե) -7 > -17 զ) 1 > -8

2․ Հաշվե՛ք․

ա) 6 + 4 = 10 գ) 3 — 1 = 2 ե) 31 + 27 = 58 է) 18 * 21 = 378

բ) |+21| — |+6| = 27 դ) |-50| + |-4| = 54 զ) |15| * |-12| = 180 ը) |-44| : |-4| = 11

3. Երկու թվերից ընտրի՛ր այն թիվը, որի բացարձակ արժեքն ավելի մեծ է․

ա) -7 և 11 բ) -6 և -5 գ) -31 և -50 դ) 0 և -3 ե) 17 և 0 զ) 9 և -8

4․ Կատարե՛ք ամբողջ թվերի գումարում

(-11) + (-78) = -89
(+15) + (-7) = +8
(+7) + (+74) = +81
(-98) + (-45) = -143
-3+7 = +4
(-6) + (- 4) = -10
(-1456) + (-4875) = -6331
(+451) + (-451) = 0
(-78) + (+45) = -33
(+23) + (-897) = -874
(-74) + (+123) = +59
(-956) + (-745) = -1701

5. Խնայբանկը յուրաքանչյուր ավանդին տարեկան ավելացնում է նրա 15 %-ը։ Երկու տարի անց ի՞նչ գումար գրանցված կլինի ավանդատուի հաշվում, եթե նա բանկին հանձնի 200 000 դրամ։

260.000
269.000

6. A կետից դեպի B կետն ուղևորվել է բեռնանավը, որի արագությունը 8 կմ/ժ է։ 8 Ժ հետո նույն երթուղիով ուղևորվել է շոգենավը, որի արագությունը 24 կմ/ ժ է։ Որքա՞ն է A և B կետերի հեռավորությունը, եթե շոգենավը B կետն է հասել բեռնանավից 16 ժ շուտ։

Read more: Ամբողջ թվերի գումարում

(+7)+(+2)=9
(-18)+(-3)=-21
(+10)+(+15)=25
(-21)+(-4)=-25
(-17)+(-12)=-29
(-29)+(-41)=-70

ա) -17, բ) -29, գ) -30, դ) -25, ե) -42, զ) -44

(+3)+(-4)=-1
(-11)+(+5)=-6
(-10)+(+3)=-7
(+15)+(-6)=+9
(-8)+(+7)=-1
(+31)+(-10)=+21
(-18)+(+7)=-11
(-21)+(+8)=-13
(+19)+(-12)=+7

ա) -6, բ) -17, գ) +6, դ) -14, ե) -11, զ) +41

Լրացուցիչ աշխատանք

Առաջադրանք 1: Դրական թվերի գումարում

1. 12+15=27
2. 8+27=35
3. 30+4=34
4. 19+14=33

Առաջադրանք 2: Բացասական թվերի գումարում

1. (−7)+(−13)=-20
2. (−15)+(−9)=-24
3. (−21)+(−8)=-29
4. (−5)+(−17)=-22

Առաջադրանք 3: Դրական և բացասական թվերի գումարում

1. 10+(−4)=6
2. −6+14=8
3. 7+(−11)=-4
4. −8+12=4

Առաջադրանք 4: Հակադիր գումարում

1. 9+(−9)
2. −15+15
3. 23+(−23)
4. −32+32

Առաջադրանք 5: Խառը օրինակներ

1. 5+(−7)+3
2. −4+9+(−2)
3. 12+(−5)+(−7)
4. −10+15+8

3+3+11+3+10+3=33

ա) 5, բ) 0, բ) 3, դ) 8, ե) 2, զ) 3

ա) 6, բ) 12, գ) 3, դ) 41, ե) 25, զ) 6

O=0, A=2, C=6, E=9, G=-5, B=-9, D=-12

1․ Ի՞նչ են անվանում 0 կոորդինատով կետը։

0 կորդինատով կետը անվանում են սկզբնակետ։

2․ Ո՞րն է դրական կիսառանցքի սկզբնակետը։

Դրական կիսառանցքի սկզբնակետը 0-է։

3․ Ո՞րն է բացասական կիսառանցքի սկզբնակետը։

Բացասական կիսառանցքի սկզբնակետը 0-է։

4. Թվարկիր մի քանի հակադիր թվեր։

Հակադիր թվերն են -1 +1, -2 +2, -3 +3, -4 +4, -100000 +100000:

5․ Գտի՛ր հատվածի երկարությունը։

ա) DG բ) OD գ) OE դ) CK ե) GE

ա) 4, բ) 8, գ) 8, դ) 11, ե) 12:

6. Համեմատիր բացասական ամբողջ թվերը։

ա) -18 > -25 բ) -105 > -111 գ) -1002 և -1002 դ) -42168 > -442078
ե) -19 > -250 զ) -105 = -105 է) -1002 > -1245 ը) -42145 > -45478

7․ Համեմատիր ամբողջ թվերը

ա) -15 < 25 բ) -10 < 0 գ) -132 > -1048 դ) 168 < 204

ե) 15 > -25 զ) 10 > 0 է) 132 > -1045 ը) -168 > -207

8․ Թվերը գրիր աճման կարգով

-756, -148, -65, -57, 0, 18, 298, 625:

9․ Թվերը գրիր նվազման կարգով

87, 64, 45, 0, -2, -45, -54, -78, -123, -467:

Լրացուցիչ աշխատանք

1. Նշի՛ր և հաշվի՛ր կոորդինատային առանցքի վրա p և q կոորդինատներով կետերի հեռավորությունը, եթե
   ա) p=3, q=9 pq=6
   բ) p=3, q=-9 pq=12
   գ) p=-3, q=0 pq=3
   դ) p=-23, q=18 pq=41
   ե) p=-31, q=-6 pq=25
   զ) p=0, q=6 pq=6
2. Գրի՛ր մի քանի հակադիր թվերի օրինակներ ու սահմանումը։
   -11890 +11890, -187965 +187965, -12345 +12345:
   Հակադիր թվերը նույն թվերն են, ուղղակի մեկը բացասական է, մյուսը՝ դրական։
3. Համեմատիր թվերը
   ա) -14 < 14 բ) -45 < 65 գ) -789 < -235 դ) 789 > -789
   ե) -12 < 45 զ) -456 > -457 է) -7845 > -7859 ը) -784 > -1234
   թ) 456 > -78
4. Մորեխը կոորդինատային առանցքի վրայով թռչում է հաջորդաբար առաջ և հետ՝ առաջ 5 միավոր, հետ՝ 2 միավոր։ 48 թռիչք կատարելուց հետո մորեխը հայտնվել է A(28) կոորդինատով կետում։ Սկզբում ո՞ր կետում է եղել մորեխը։
   -46
5. Թվերը դասավորի՛ր աճման կարգով։
   -4563, -987, -123, -87, -63, -45, -12, -4, 0, 14, 456, 784
6. Թվերը դասավորի՛ր նվազման կարգով։
   89, 45, 12, -56, -78, -89, -235, -652, -1234, -4578